Ferdinand Pleyte: “Cultuur helpt om meer begrip voor elkaar te krijgen”

Wat is u het meest bijgebleven van uw 8 jaar cultuur portefeuille?
“Wat cultuur betreft begon ik met het vraagstuk rondom de Stichting ECI. De stichting was net van start gegaan maar het liep niet goed. In de 1,5 jaar voordat ik het in de portefeuille kreeg had ik er al mee te maken gehad omdat ik de toenmalige wethouder van cultuur assisteerde. We begonnen het project ‘Herstart ECI’ en dat was een best intensief traject van 2 jaar waarin we mensen van buiten betrokken. Zo hebben we sessies gehad met mensen uit het hele culturele veld en dat is uiteindelijk de basis geworden van de opsplitsing die toen is gemaakt op basis van cultuur, horeca en onroerend goed. En het heeft kennelijk gewerkt, want ECI staat er nu prima voor zou ik zeggen. Er zijn ook dingen anders gelopen dan van tevoren bedacht, maar dat hoort er natuurlijk ook een beetje bij. Aan de ene kant is het natuurlijk jammer dat dingen zo lopen, want je hebt liever dat iets al groeit en bloeit wanneer je het aantreft. Aan de andere kant is het voor een bestuurder wel een leuke uitdagende klus. Je moet er niet chagrijnig van worden omdat het moeilijk gaat, dan zit je op de verkeerde plek.”

“Kinderen die een optreden of concert zien op het grote podium van de Oranjerie in Roermond denken en voelen ‘oh, dat wil ik ook!”

Een ander bijzonder project is de hele revitalisatie van de Oranjerie theaterzaal. Het was bijzonder door het lange traject samen met de provincie met betrekking tot de benodigde provinciale middelen. De verbouwing is nu begonnen en volgend jaar zomer – nu over een jaar – zal de nieuwe theaterzaal geopend worden. Ik denk dat dat heel goed is voor cultuur in Roermond. Niet zozeer wegens de economische functie, maar vooral ook omdat hiermee het culturele platform van het theater wordt verbeterd en het zo een stimulerende werking heeft. Laten we eerlijk zijn, als je hier op het grote podium van de Oranjerie in Roermond komt optreden, dan stimuleert dat. Er zijn dan ook mensen (en kinderen in het bijzonder) die denken ‘oh, dat wil ik ook!’. Ze moeten geïnspireerd worden.

Uw doel was om cultuur voor iedereen toegankelijk te maken. In hoeverre bent u dichter bij dat doel gekomen tijdens het wethouderschap?
“Ik vind het een stip op de verre horizon. Als je terugkijkt in de historie is dat eigenlijk ook de oorsprong van cultuur. Toen mensen langzaam maar zeker in grotere verbanden moesten gaan samenleven, was het niet vanzelfsprekend dat ze meteen wisten hoe ze dat moesten doen. Hoe ga je met elkaar om? Hoe kun je dat leren? Dat laatste gaat een stuk gemakkelijker als je weet hoe je in elkaars huid kunt kruipen en zo leert wat iemand eigenlijk bedoelt en vanuit welke achtergrond iemand denkt. Destijds waren er nog geen psychologen en geen sociologen, dus al gaandeweg heeft men dat ontwikkeld. Diezelfde vraag ligt er heden ten dage eigenlijk nog steeds. Dus cultuur is voor mij niet alleen iets ‘moois’, al is er natuurlijk niets mis mee als iets alleen ‘mooi’ is, maar voor mij is dat niet het belangrijkste. Het gaat juist om die interactie, het in beweging zetten wat denken betreft en meer begrip voor elkaar krijgen.”

“Het gaat juist om die interactie, het in beweging zetten wat denken betreft en meer begrip voor elkaar krijgen”

Waar bent u trots op?
“Naast het project met Stichting ECI en Theater de Oranjerie ben ik ook trots op de inzet voor het cultuurherstel na corona. Daar loopt nu wat dat betreft een behoorlijk programma voor. Het heeft misschien wat langer geduurd dan we gewild hadden, corona heeft sowieso langer geduurd dan we wilden, maar we hebben nu toch iets staan waar de cultuursector echt mee geholpen is. We kunnen helaas niet alle schade wegnemen natuurlijk, je kunt ook niet net doen alsof het niet gebeurd is, maar we hebben nu wel een flink programma staan om de schade zoveel mogelijk te beperken. Daarbinnen geven we, naast de belangrijke bestaande verenigingen, ruimte aan nieuwe initiatieven. Wil je cultuur in stand houden, dan zul je ook alternatieven moeten ontwikkelen en daar is nu meer ruimte voor.”

“Wil je cultuur in stand houden, dan zul je ook alternatieven moeten ontwikkelen en daar is nu meer ruimte voor.”

Wat wilt u aan uw collega's meegeven voor de toekomst?
“Ik ken niet alle plannen van het nieuwe college wat cultuur betreft, maar ik heb geprobeerd om een heleboel aspecten van cultuur bij elkaar te brengen. Een heleboel afdelingen die zich met cultuur bezighouden zijn vrij klein en ik vind het een meerwaarde om ze aan elkaar te koppelen. Juist om te voorkomen dat als je zo klein bent je dan ook alleen in je eigen kokertje kan denken omdat je niet kunt sparren en weinig hoort over wat er verder gebeurt. Je kunt elkaar juist helpen en een synergie bereiken. Dus ik zou ze mee willen geven: zorg dat je het allemaal bij elkaar houdt en werk niet opnieuw met allemaal kleine clubjes, want die krijgen dan ook weer niet de aandacht die ze verdienen. Verder hoop ik dat de meerjaren cultuurvisie, waar we met het culturele veld een goede tweede slag op hebben gemaakt, actief zal worden opgepakt.”

“Een heleboel afdelingen die zich met cultuur bezighouden zijn vrij klein en ik vind het een meerwaarde om ze aan elkaar te koppelen”

Wat wilt u het culturele veld meegeven voor de toekomst?
“Ga lekker door. Laat je niet belemmeren door een overheid. Ook daarvoor geldt: zoek elkaar op. Tijdens de gesprekken over de nieuwe cultuurvisie merkten we dat – ondanks dat mensen lang bepaalde functies hebben en Roermond ook weer niet zo groot is – ze vaak niet weten hoe ze elkaar moeten vinden. Mijn advies is dus: zoek elkaar op.”

“En aan het publiek zou ik zeggen: wees niet te bang voor de drempels. Sommige organisaties merken dat het publiek toch hoge drempels ervaart en dat is natuurlijk ook voor een deel de verantwoordelijkheid voor de organisaties zelf. Maar als publiek kun je ook een beetje lef tonen door er gewoon eens binnen te lopen. Zo eng is het niet, dat valt reuze mee. En dan leer je elkaar weer beter te begrijpen.”

Welk cultureel uitje staat er de komende maanden op het programma?
“Tijdens het wethouderschap heb ik altijd tijd gemaakt om culturele evenementen te bezoeken, soms meerder keren per week. Voor nu staat in ieder geval de Biënnale van Venetië eind september in de agenda, dat hebben we de afgelopen 5 à 6 keer al bezocht. Verder vind ik het fijn om het nu juist wat minder ver vooruit te plannen.”